Jakie są rodzaje piasków i kruszyw wykorzystywanych w budownictwie ?
Kruszywa to budowlane materiały o konsystencji mniej lub bardziej rozdrobnionego granulatu, bez których budownictwo miałoby spory kłopot. Są one bardzo przydatne, a pozyskuje się je albo ze środowiska naturalnego, albo też poprzez recykling, choć w tym drugim przypadku kruszywa takie poddaje się przetworzeniu.
Taki recykling dotyczy choćby ceglanego bądź betonowego gruzu, który dzięki ponownemu wykorzystaniu pozwala zaoszczędzić mineralne surowce. Rodzajów kruszyw jest jednak więcej niż kilka, a każdy z nich ma swoje wyjątkowe zalety, których spożytkowanie zależy od tego, na ile fachowe jest wstępne doradztwo firm budowlanych.
Jakie są rodzaje piasków i kruszyw wykorzystywanych w budownictwie ?
Zasadniczy podział kruszyw prezentuje się następująco: to kruszywa naturalne, recyklingowane oraz sztuczne. Do tej pierwszej kategorii zaliczamy szereg kruszyw mineralnych pozyskiwanych ze skał. A zatem, w ich skład wchodzą nie tylko kruszywa łamane z genezą w skałach litych i kruszone (jak np. dolomit, wapień, piaskowiec czy granit), ale też żwirowe, a mówiąc ściślej, żwirowo-piaskowe. Kruszywa żwirowe dzielimy na pomniejsze kategorie według rodzaju skały i metody późniejszej obróbki. W ten sposób, wymieniając od kruszyw najdrobniejszych, wyróżniamy: piasek (max. 2 milimetry), żwir (od 2 do 32 mm) oraz otoczaki (od 63 do 250 mm). Możemy wspomnieć też o pospółce, która jest mieszanką żwirowo-piaskową.
Co do kruszyw łamanych, powstających dzięki atomizacji skał litych, w ich skład wchodzą: kamień łamany, tłuczeń, mieszanki sortowane, grys, kliniec, miał oraz tzw. niesorty. Istnieje też poziom uziarnienia, który to parametr pozwala na osobną klasyfikację kruszyw.
Ten ogólny podział mówi o kruszywach drobnych (ich ziarna wynoszą ok. 4 mm), grubych (ziarna mają 4-63 mm), bardzo grubych (tu średnica ziarna waha się od 63 do 250 mm), wypełniaczach (ich ziarna w większości zostają przesiane przez sito 0,063 mm).
Kruszywa naturalne
Następnie, spotykamy się z kruszywami naturalnymi żwirowymi, których stopień uziarnienia wynosi 0-8 mm, oraz kruszywami z uziarnieniem ciągłym, czyli mieszaninami kruszyw drobnych oraz grubych. Specyficznym rodzajem kruszyw są w tym kontekście pyły, które – jak nazwa wskazuje – stanowią zdecydowanie najdrobniejsze kruszywo. W przeciwieństwie do wypełniaczy, pyły przechodzą przez wspomniane sito w stu procentach.
Jednak kruszywo żwirowe, jakim jest piasek, również nie jest zjawiskiem jednolitym. Liczą się tutaj proporcje w jego składzie mineralnym, i to właśnie ze względu na ten czynnik, piaski dzielą się na kwarcowe (gdzie dominuje kwarc), wulkaniczne (tu przeważają produkty wulkaniczne i okruchy szkliw), wapienne (głównym składnikiem jest tu kalcyt, czasem aragonit) i polimineralne (gdzie nie ma wyraźnej dominacji jakiegokolwiek minerału).
Kruszywa dzielą się więc mocno według różnych kategorii, a owo poszatkowanie jest przydatne w kontekście ich zróżnicowania użytkowego. Kruszywa wykorzystuje się bowiem w wielu pracach budowlanych.
Zastosowania kruszyw w budownictwie
Kruszywa znajdują szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach budownictwa i inżynierii. Poniżej wymieniamy najważniejsze zastosowania:
- Produkcja betonu: Piasek, żwir i kamień łamany stanowią kluczowy składnik betonu, nadając mu wymaganą wytrzymałość i stabilność.
- Budowa dróg i nawierzchni: Kruszywa są używane do budowy podkładowych i nawierzchniowych warstw dróg, zapewniając stabilność i odporność na obciążenia.
- Konstrukcje budowlane: Wapień, granit i piaskowiec są wykorzystywane w murarstwie, układaniu fundamentów oraz jako materiał dekoracyjny.
- Infrastruktura hydrotechniczna: Kruszywa są stosowane przy budowie zbiorników retencyjnych, grobli oraz systemów drenażowych, zapewniając stabilność konstrukcji.